با شاعر ابیات آغازین معروفترین آهنگ گیسو شاکری (تا به کی خموشی ای زنان ایران) آشنا شوید:

مهستی گنجوی :

مهستیِ گَنجَوی بانوی شاعر ایرانی بود که در سدهٔ پنجم و ششم هجری می‌زیسته‌است.

زادگاه مهستی شهر گنجه بوده‌است و همدوره با غزنویان بود. او دیوانی داشته و شعرهای بسیار سروده‌است ولی گذشت زمان و بی‌انگاری کسان همه آنها را به باد فراموشی سپرده‌است[نیازمند منبع].


در چهار سالگی پدرش او را به مکتب خانه فرستاد و چون استعدادی سرشار داشت در ده سالگی با ادب زن دانشمند بیرون آمد.او چنگ و عود و تار را به زیبایی می نواخته است. شهرت او بیشتر به خاطر رباعیاتش است که در سروده های وی زنی فتنه گر و زیبا بوده است. که عشاق فراوانی داشته، از جمله امیر احمد تاج الدین بن خطیب که فرزند خطیب گنجه بوده و عاقبت او به عقد او در می آید.ابن خطیب مانند همسرش طبع شعر داشته و رباعیاتی نیز از او باقی مانده است. مرحوم رشید یاسمی معتقد بود که مهستی متشکل از دو کلمه مه بمعنی بزرگ و ستی بمعنی خانم است؛ و جمعا این کلمه خانم بزرگ معنی می دهد.وفات بسال 576 یا 577 نوشته اند.[نیازمند منبع]

مهستی به علت ابتکاری که در انتخاب موضوع ترانه‌های خود، و وصف صاحبان پیشه‌های گوناگون و سرگرمی‌های مختلف مردم روزگار خود به کار برده، پیشرو نوع خاصی از شعر شناخته می‌شود که بعدها در عصر صفوی رواج بیشتر یافته و شهرآشوب نام گرفته‌است. [۱] [۲]

این رباعی منسوب به اوست:
ما را به دَم ِ پیر نگه نتوان داشت در حُـجرهٔ دلگیر نگه نتوان داشت
آن را که سَرِ زلف چو زنجیر بُوَد در خانه به زنجیر نگه نتوان داشت

از زندگی مهستی آگاهی‌ چندانی در دست نیست، و آنچه هست اقوال تذکره‌نویسانی چون دولتشاه سمرقندی، امین احمد رازی و آذر بیگدلی است که همه نقل از یکدیگر، و آمیخته به افسانه‌نگاری و داستان‌های ساختگی است.[۳] دیوان اشعار او نیز به جا نمانده و رباعی‌هایی به نام او در نزهةالمجالس (تألیف در قرن هفتم)، مونس‌الاحرار (تألیف در قرن هشتم) و مجموعه‌ها و تذکره‌ها به دست آمده است.


مشهور است که مهستی همسر امیراحمد پسر خطیب گنجه بوده‌است. کتابی ظاهراً از قرن هفتم شامل مناظرات مهستی با امیراحمد و رباعی‌هایی که خطاب به هم سروده‌اند (مشتمل بر ۱۸۵ رباعی از زبان پورخطیب و حدود ۱۱۰ رباعی از زبان مهستی) در دست است (نسخه‌های کتابخانهٔ سنای سابق و ملی تبریز). احمد سهیلی خوانساری آن را کتاب قصه‌ای مجعول و حاوی اشعار سست و ناخوش می‌داند.[۴] بر اساس ترانه‌های موجود در همین کتاب، فریتز مایر شرق‌شناس آلمانی کتابی به نام «مهستی زیبا» فراهم آورده‌است (چاپ ۱۹۶۳ آلمان). طاهری شهاب در «دیوان مهستی» (تهران ۱۳۳۶) و احمد سهیلی خوانساری در «رباعیات مهستی دبیر» (تهران ۱۳۷۱) رباعی‌های مهستی را گردآوری کرده‌اند. در نزهةالمجالس (تألیف در قرن هفتم) ۶۱ رباعی به نام مهستی آمده که کهن‌ترین و موثق‌ترین مجموعهٔ ترانه‌های مهستی است. [۵]
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C